Finlandia: kraj Muminków, rezydencja Świętego Mikołaja, kraj ponad 180 000 jezior, w 2023 uznany po raz szósty za najszczęśliwszy kraj świata… Powodów, aby studiować w Finlandii, jest sporo! Nie bez znaczenia jest także wysoka jakość fińskiej edukacji, bezpłatne studia dla obywateli Unii Europejskiej oraz ponad 200 kierunków oferowanych w języku angielskim. O tym opowiadamy w najnowszym artykule z serii Kierunek: świat.

Choć Finlandia nie cieszy się tak dużą popularnością wśród osób rozważających studia za granicą jak Wielka Brytania, Niemcy czy Stany Zjednoczone, ten północny kraj ma wiele do zaoferowania – i to nie tylko dla osób, które potrafią porozumieć się po fińsku! W tym artykule z serii Kierunek: świat przybliżamy Wam tajniki studiów w Finlandii, opowiadamy, jak wygląda proces rekrutacji oraz gdzie szukać dalszych informacji. Zapraszamy do lektury!

System nauki i szkolnictwa wyższego w Finlandii

Szkolnictwo wyższe w Finlandii obejmuje dwa typy instytucji: 14 uniwersytetów (fin. yliopisto, szw. universitet), które skupiają się na badaniach naukowych i są najczęściej wybierane przez osoby zainteresowane karierą akademicką, oraz 24 politechniki/uniwersytety nauk stosowanych (fin. ammattikorkeakoulu, szw. yrkeshögskola), których program nauczania obejmuje zarówno wiedzę teoretyczną, jak i zdobycie praktycznego doświadczenia w konkretnym zawodzie.

Podobnie jak w innych krajach Unii Europejskiej, szkolnictwo wyższe w Finlandii odbywa się w systemie trzystopniowym:

• studia licencjackie, które na uniwersytetach trwają 3-4 lata, a na politechnikach zazwyczaj 3,5-4,5 lat. W zależności od kierunku i typu uczelni, w ich trakcie należy uzyskać między 180 a aż 270 ECTS.
• Trwające 1,5-2 lata studia magisterskie, w trakcie których zdobywa się 120-150 punktów ECTS. Co istotne, aby rozpocząć studia magisterskie na politechnice, należy mieć minimum dwuletnie doświadczenie zawodowe w branży związanej z kierunkiem, na który aplikujemy. Studia magisterskie na uniwersytecie można rozpocząć od razu po uzyskaniu dyplomu licencjackiego.
• Studia doktoranckie, które oferowane są jedynie przez uniwersytety. Trwają one zazwyczaj 3-4 lata oraz obejmują prowadzenie własnych badań naukowych.

Co ciekawe, studenci studiujący na uniwersytetach muszą być członkami zrzeszenia studenckiego. Zaś na uniwersytetach nauk stosowanych, członkowstwo w samorządzie jest dobrowolne.

Warto zapoznać się z listą fińskich uniwersytetów na rządowej stronie Study in Finland. Każdy uniwersytet opatrzony jest krótkim opisem. Co więcej, wyniki można filtrować pod kątem typu instytucji, poziomu oferowanych kierunków (licencjackie i magisterskie), oraz dziedziny nauki. Na stronie Studyinfo.fi znajduje się zaś wyszukiwarka kierunków studiów. Można je filtrować m.in. pod kątem poziomu studiów, instytucji, języka nauczania czy dziedziny nauki.

Edukacja nie tylko na studiach

Ponadto, osoby chcące wziąć udział w konkretnych zajęciach mogą dołączyć do nich w ramach programu tzw. otwartego uniwersytetu (fin. avoin yliopisto, szw. öppet universitet) i analogicznego programu na politechnikach (fin. avoin ammattikorkeakoulu, szw. öppen högskola). Zazwyczaj nie trzeba przechodzić przez proces rekrutacyjny, wystarczy jedynie uiścić niewielką opłatę (ok. 60 euro za kurs). Osoby biorące udział w zajęciach w ramach otwartego uniwersytetu nie mogą uzyskać dyplomu. Jednakże, często można starać się o transfer na studia licencjackie jeśli osiągamy wysokie wyniki w nauce na wystarczającej liczbie kursów.

Finlandia ma także rozbudowany system tzw. wolnej edukacji (vapaa sivistystyö). Składa się on z niezależnych, częściowo finansowanych przez państwo instytucji oferujących kursy dla osób dorosłych. Kursy te są zróżnicowane pod względem tematyki, poziomu i czasu trwania. Ich celem bardziej niż uzyskanie konkretnych kwalifikacji zawodowych jest rozwój osobisty, promocja nauki przez całe życie i aktywnego obywatelstwa. Oferowane są one przez następujące instytucje:

• 206 centrów edukacji dorosłych (kansalaisopisto, työväenopisto),
• 88 szkół ludowych (kansanopisto),
• 14 instytutów sportowych (liikunnan koulutuskeskus),
• 20 letnich uniwersytetów (kesäyliopisto), takich jak np. Helsiński Uniwersytet Letni, które często, wbrew nazwie, prowadzą kursy przez cały rok,
• 11 cetrów nauki (opintokeskus), takich jak np. Sivis.

Rekrutacja na studia w Finlandii

Rekrutacja na studia w Finlandii odbywa się online, poprzez portal Studyinfo.fi. Wiele programów pozwala na złożenie wspólnego wniosku (tzw. joint application). Oznacza to, że rekrutacja na te kierunki studiów odbywa się w jednym terminie – w styczniu na studia rozpoczynające się jesienią, we wrześniu na studia rozpoczynające się w styczniu. Co więcej, w takim przypadku można złożyć jeden wniosek na maksymalnie sześć wybranych kierunków.

Niektóre programy mają jednak inne terminy i tryby rekrutacji. Jeśli chcemy się ubiegać o miejsce, w takim wypadku należy złożyć osobne wnioski aplikacyjne (tzw. separate applications). Wiele uczelni wymagających osobnych aplikacji przyjmuje wnioski w okresie między listopadem a styczniem na studia rozpoczynające się we wrześniu. Dlatego podczas wyboru kierunków studiów, warto sprawdzić dokładne wymagania i terminy na stronie uczelni.

Podczas rekrutacji zazwyczaj bierze się pod uwagę osiągnięcia z liceum lub, podczas aplikacji na studia magisterskie, ze studiów licencjackich. Istotny jest także wynik matury lub egzaminów końcowych. Ponadto, wiele fińskich uniwersytetów organizuje egzaminy wstępne dla studentów. Dokładne informacje na temat wymaganych dokumentów, miejscu i czasie ich złożenia, a także ew. egzaminów otrzymuje się po złożeniu wniosku na wybrane kierunki przez portal Studyinfo.fi.

Tak jak zostało wspomniane wyżej, w przypadku aplikacji na studia magisterskie na uniwersytecie nauk stosowanych lub politechnice, oprócz dyplomu ukończenia studiów licencjackich wymagane jest minimum dwa lata doświadczenia zawodowego.

Języki i certyfikaty

Najpopularniejszymi językami wykładowymi są fiński i szwedzki. Jeśli chcemy studiować w którymś z tych języków, należy zdać państwowy egzamin językowy YKI (yleiset kielitutkinnot). Test składa się z czterech części, sprawdzających cztery różne umiejętności: mówienie, słuchanie, czytanie i pisanie. Z każdej części otrzymuje się osobną ocenę. Aby rozpocząć studia, zazwyczaj wymagana jest znajomość języka na poziomie B1/B2, jednak niektóre kierunki studiów, takie jak medycyna czy prawo, mogą wymagać wyższej noty. Na test YKI można zapisać się poprzez system online, a jego koszt wynosi między 135 euro a 195 euro, w zależności od poziomu.

Jednocześnie, fińskie uniwersytety i politechniki oferują ponad 200 programów (licencjackich i magisterskich) w języku angielskim. Wyniki testów, które umożliwiają przyjęcie na studia to zazwyczaj minimum 6.0-6.5 w przypadku IELTS. Odpowiada to znajomości języka na poziomie B2/C1. Warto dodać, że IELTS to jedyny test, który jest uznawany przez władze imigracyjne wszystkich krajów, które wymagają tego rodzaju dokumentu. Test można zdać w British Council, którego ośrodki znajdują się w dziewięciu miastach w Polsce. Jego koszt to ok. 800 zł.

Opłaty za studia i finansowanie

Studenci z krajów Unii Europejskiej nie muszą płacić czesnego na studiach – zarówno licencjackich, magisterskich, jak i doktoranckich. Z tego względu, większość stypendiów na studia I i II stopnia kierowana jest zatem przede wszystkim do studentów spoza Unii Europejskiej.

Jednocześnie, studenci w Finlandii mogą ubiegać się o wsparcie finansowe z Kela – fińskiej instytucji ubezpieczenia społecznego. Choć takie wsparcie jest dostępne przede wszystkim dla obywateli Finlandii, obywatele innych krajów również w szczególnych przypadkach mogą się o nie ubiegać. Warunkiem jest m.in. przyjazd do Finlandii celem innym niż studia (czyli np. dołączenie do rodziny lub praca), posiadanie stałej rezydencji w kraju, czy zatrudnienie w wymiarze min. 10 godzin w tygodniu podczas studiów.

Niektóre uniwersytety oferują studia doktoranckie z wynagrodzeniem, w przypadku gdy np. doktorat jest częścią większego projektu badawczego. Ponadto, uniwersytety mogą starać się o stypendium EDUFI, które służy sfinansowaniu pobytu zagranicznego doktoranta na fińskiej uczelni. Obejmuje ono zarówno wsparcie na krótkie wizyty badawcze (od 3 do 6 miesięcy), jak i wsparcie na studia doktoranckie osoby zza granicy na uczelni w Finlandii.

Życie w Finlandii

Formalności

Obywatele i obywatelki UE nie muszą ubiegać się o studenckie pozwolenie na pobyt. Aby przejść proces aplikacyjny i wjechać na terytorium kraju wystarczy paszport lub dowód osobisty. Jednocześnie, po upływie 90 dni należy zarejestrować się jako rezydent/ka. Rejestracji dokonuje się w lokalnym biurze meldunkowym. W procesie rejestracji należy przedstawić dokument poświadczający powód rezydencji (np. zaświadczenie z uczelni), jak i dowód posiadania odpowiednich funduszy. Co istotne, nie ma wyznaczonej minimalnej kwoty, jaką należy posiadać – każdy przypadek rozpatrywany jest indywidualnie.

Zakwaterowanie

Popularną formą zakwaterowania dla studentów są akademiki, których standard w Finlandii jest bardzo wysoki. Ich koszt często jest niższy niż mieszkań/pokoi wynajmowanych prywatnie. Co więcej, w ramach studenckiego zakwaterowania można starać się nie tylko o pokój w dzielonym mieszkaniu, lecz także kawalerkę czy mieszkanie dla całej rodziny studenta/studentki. Jednocześnie warto podkreślić, że czas oczekiwania na kawalerkę może być znacznie dłuższy niż na pokój w dzielonym mieszkaniu. Koszty utrzymania i zakwaterowania mogą znacznie się różnić w zależności od miasta, w którym będziemy studiować – będą niższe w mniejszych ośrodkach, a najwyższe w Helsinkach.

W poszukiwaniu zakwaterowania pomocne mogą być biura SOA (Suomen opiskelija-asunnot) – fińskiego związku organizacji studenckiego zakwaterowania, działające w wielu miastach w Finlandii. Osoby, które planują studia w Helsinkach mogą zwrócić się bezpośrednio do HOAS (Helsingin seudun opiskelija-asuntosäätiö) – fundacji ds. studenckiego zakwaterowania w Helisnkach.

Praca podczas studiów

Aby podjąć pracę w Finlandii, obywatele i obywatelki UE nie potrzebują dopełniać żadnych dodatkowych formalności. Co istotne, pracę można rozpocząć od razu po wjeździe do kraju – nie trzeba czekać do czasu rejestracji swojej rezydencji. W poszukiwaniu pracy pomocna może być sieć uczelnianych biur karier oraz strona fińskiego Biura Zatrudnienia.

Wymiana studencka i inne możliwości wyjazdu

Jeśli myślisz o studiach lub pracy w Finlandii, ale nie chcesz od razu podejmować decyzji o wyjeździe na kilka lat, warto skorzystać z wymiany studenckiej lub praktyk zawodowych. Co ważne, dofinansowanie w ramach programu Erasmus+ można uzyskać zarówno na wymianę studencką, jak i praktyki zagraniczne.

Jeśli myślisz o wymianie studenckiej w ramach Erasmus+, warto przede wszystkim zasięgnąć informacji na uczelni, czy jest możliwość wyjazdu do Finlandii w ramach Twojego kierunku studiów. Wiele uczelni ma także podpisane umowy bilateralne z uniwersytetami w Europie i poza – możesz również starać się o wyjazd w ramach indywidualnej wymiany studenckiej. Warto jednak pamiętać, że w takim przypadku procedury i wysokości stypendiów mogą być bardzo zróżnicowane.

Aby wyjechać na praktyki w ramach programu Erasmus+, również warto zacząć od przejrzenia oferty uczelni oraz dopytania o procedury na Twoim kierunku w Biurze Współpracy z Zagranicą lub analogicznej jednostce. Szczegółowe informacje na temat praktyk znajdziesz także na stronie Komisji Europejskiej.

Warto pamiętać, że w ramach programu Erasmus+ można spędzić za granicą łącznie maksymalnie 12 miesięcy na każdy cykl studiów. Limit ten odnosi się łącznie do wymiany studenckiej oraz praktyk (jeśli oczywiście odbywają się w jednym cyklu studiów).

Poza studiami i praktykami, Europejski Korpus Solidarności umożliwia wyjazd na krótko- i długoterminowe projekty wolontariackie w wielu organizacjach w Europie – w tym w Finlandii. Wolontariusz ma zapewnione m.in. wikt i opierunek, kieszonkowe, lekcje lokalnego języka. Warto pamiętać, że udział w projektach mogą wziąć osoby w wieku 18-30 lat.

Przydatne linki

• Study in Finland – rządowy portal, zawierający podstawowe informacje o studiowaniu w Finlandii, procesie rekrutacji a także listę uczelni: studyinfinland.fi
• Studyinfo – portal używany do aplikacji na studia w Finlandii; znajdują się na nim także informacje dotyczące procesu rekrutacyjnego oraz wyszukiwarka kierunków studiów: opintopolku.fi
• Strona fińskiej Narodowej Agencji ds. Edukacji: www.oph.fi
• Strona fińskiego biura imigracyjnego: migri.fi

Jeśli ten artykuł pomógł Wam w zdobyciu cennych informacji o studiowaniu w Finlandii i uważacie, że takich artykułów oraz doradztwa potrzeba więcej – dorzućcie nam cegiełkę, byśmy mogli dalej Was wspierać radą i rzetelnymi artykułami! Dziękujemy!

Podczas tworzenia artykułu korzystaliśmy z informacji dostępnych na stronach: studyinfinland.fi, eurodesk.pl, lagunita.education, migri.fi, opintopolku.fi, elabedu.eu.

Fundacja Dobra Sieć nie ponosi odpowiedzialności za decyzje podjęte przez użytkowników serwisu na podstawie informacji opublikowanych na stronach www.mojestypendium.pl. Rozpowszechnianie całości lub fragmentów tekstów zamieszczanych w serwisie www.mojestypendium.pl w innych mediach lub w innych serwisach internetowych bez podania źródła wymaga zgody serwisu www.mojestypendium.pl.