Grudzień, styczeń i luty — ostatnie trzy miesiące semestru zimowego na uczelniach. Studentom brakuje słońca, a pracy wręcz przeciwnie, nadmiar. Trzeba rozprawić się z dotychczasowymi zadaniami i zacząć przygotowywania do sesji.

Na szczęście to nie musi oznaczać mroźnych wędrówek do bibliotek wydziałowych ani dodatkowych wydatków na książki potrzebne do napisania imponujących prac z obszerną bibliografią!

Wiele eksperckich materiałów jest na wyciągnięcie ręki, a dzieli nas od nich tak naprawdę zaledwie parę kliknięć. Z pomocą laptopa z dostępem do internetu, możemy dokopać się do darmowych publikacji, badań naukowych i innych źródeł wiedzy bez wychodzenia z domu.

Jednak jest haczyk: trzeba wiedzieć w jaki sposób weryfikować autentyczność zdalnych publikacji i gdzie ich w ogóle szukać.

Przychodzimy z pomocą i przedstawiamy wam listę kilku sprawdzonych stron internetowych pełniących funkcję bezpłatnych baz danych z materiałami naukowymi!

---

Academia.edu

Anglojęzyczny portal stworzony z myślą o naukowcach wszystkich dziedzin. Pozwala on na publikowanie prac badawczych i ułatwia tworzenie nowych znajomości po fachu. Jednakże można na nim znaleźć teksty opracowane przez polskich naukowców, opublikowane w naszym rodzimym języku.

To również miejsce otwarte na studentów, a nawet osoby prywatne, najzwyczajniej w świecie zainteresowane badaniami w konkretnej tematyce.

Zgodnie z ideą otwartego dostępu (ang. open access), badania wgrane do bazy danych Academia.edu są dostępne do przeczytania za darmo już po wejściu na stronę jako anonimowy gość. Po bezpłatnym założeniu konta, zyskujemy możliwość pobrania interesujących nas publikacji w formacie pdf oraz parę przydatnych bonusowych opcji.

Portal pozwala użytkownikom na śledzenie profili konkretnych naukowców. Aby wyświetlić listę wszystkich zaobserwowanych kont wystarczy wejść na własny profil Academia.edu i kliknąć w zakładkę “following”. Dzięki temu zawsze mamy pod ręką prosty skrót do uporządkowanego zbioru badań wgranych przez danego autora.

W darmowym pakiecie dostajemy też możliwość zapisania dostępnych publikacji w wirtualnej bibliotece na naszym profilu. Ponadto na podstawie tekstów jakie wyświetlamy oraz naukowców, których obserwujemy, algorytm portalu będzie proponował nam inne publikacje dotyczące podobnej problematyki.

Mimo tego, że wszystkie najważniejsze funkcje dostępne są za darmo, chcielibyśmy was uprzedzić. Academia.edu oferuje dodatkowe opcje za opłatą i często przypomina o tym podczas korzystania ze strony natarczywymi pop-upami. 

Jakkolwiek zgodnie z polityką portalu, to autorzy badań decydują czy publikują całość swojego tekstu czy zaledwie jego fragment.

Zatem uspokajamy: to jaką część badania jesteśmy w stanie przeczytać i/lub pobrać, nie zależy w żadnym stopniu od tego, czy korzystamy z płatnego pakietu premium, czy nie!

---

Repozytorium Cyfrowe Instytutów Naukowych

RCIN to projekt prowadzony przez Polską Akademię Nauk od 2010 roku. Misją Repozytorium jest ułatwienie dostępności do współczesnych oraz archiwalnych materiałów naukowych zgromadzonych przez instytuty wchodzące w skład tworzącego je konsorcjum.

Prócz tego działalność RCIN ma na celu promocję polskiej nauki, historii i kultury na świecie. Dąży do wzmocnienia edukacji i świadomości w zakresie wyszukiwania literatury naukowej w postaci cyfrowej.

Albowiem wgrywaniem plików do bazy danych portalu zajmują się członkowie wszystkich partnerskich instytucji tworzących Repozytorium. W pierwszej kolejności wybierane są rzadkie pozycje badawcze, które warto nie tylko upublicznić, ale także zarchiwizować. 

Zebrane w ten sposób zasoby są następnie grupowane w tematyczne kolekcje i podkolekcje, aby ułatwić użytkownikom korzystanie ze strony. Następuje to w porozumieniu z kustoszami umieszczanych zbiorów np. bibliotekarzami czy pracownikami naukowymi. Aby ograniczyć możliwość pomyłek, wszyscy redaktorzy wprowadzający dane są wcześniej dokładnie przeszkalani.

Większość książek, fotografii, skanów i prac badawczych opublikowanych na RCIM jest ogólnodostępna i można je wyświetlać bez konieczności zakładania konta. Wyjątkami są niektóre “świeże” publikacje. Ze względu na obejmujące je prawa autorskie, są one udostępnianie wyłącznie na terenie Instytutu, który je zdigitalizował.

Dobra wiadomość — korzystanie z zasobów Repozytorium jest w zupełności darmowe!

Pamiętajcie, że każdy czytelnik może samodzielnie podjąć decyzję o założeniu konta. Otwiera ono przed nim dodatkowe możliwości:

• tworzenia własnej listy ulubionych pozycji;
• eksportowania wyżej wspomnianej listy do pliku;
• subskrypcji listy publikacji nowo dodanych do Repozytorium w cyklu dziennym lub tygodniowym.

---

Open Culture

Stronę internetową openculture.com tworzy niezależny zespół specjalistów i dziennikarzy, których powołaniem jest ułatwienie wyszukiwania i dostępu do darmowych treści edukacyjnych rozsianych po zakamarkach całego internetu.

Od 2006 roku osoby zaangażowane w budowanie portalu przeszukują globalną sieć i dodają przydatne linki do własnej cyfrowej biblioteki podzielonej na tematyczne katalogi. Lista nazwisk redaktorów jest dostępna w zakładce “about us” na portalu.

Największą zaletą bazy danych dostępnej na openculture.com jest jej ogromna różnorodność.

Oprócz artykułów i e-booków w katalogach strony jest specjalne miejsce na odnośniki prowadzące do audiobooków, podcastów, pełnometrażowych filmów oraz krótszych plików wideo dostępnych za darmo na witrynach internetowych osób trzecich.

Zainteresowani wzbogaceniem swojej wiedzy lub zdobyciem nowych umiejętności pod okiem profesjonalistów mogą nawet zapisać się na darmowe kursy online!

Baza danych openculture.com jest dostępna do przeglądania bez limitów dla każdego odwiedzającego.

Witryna nie wymaga od nas logowania, ale co ciekawe, mamy możliwość współtworzenia katalogu cyfrowych odnośników. Redaktorzy przyjmują od czytelników mailowe sugestie dotyczące linków, którymi warto by wzbogacić bibliotekę.

---

Czasopisma humanistyczne (BazHum)

BazHum to projekt podobny do RCIN, realizowany przez Muzeum Historii Polski w Warszawie. Skupia się na publikacjach z zakresu dyscyplin polskich nauk humanistycznych i społecznych, w szczególności na trudno dostępnych tytułach. Adresatami strony są przede wszystkim naukowcy, studenci, nauczyciele i uczniowie.

Potrzebne materiały możemy znaleźć samodzielnie przeglądając alfabetyczne listy dostępnych czasopism, autorów oraz wydawnictw. Są one jednak tak obszerne, że z pewnością dla wielu z nas bardziej komfortowe będzie skorzystanie z dostępnej na stronie wyszukiwarki.

Wystarczy wpisać frazę kluczową związaną z interesującym nas zagadnieniem, a strona podsunie nam wszystkie publikacje na ten temat dostępne w jej cyfrowym katalogu.

Digitalizacja i udostępnianie czasopism naukowych na BazHum jest możliwe dzięki bezpośredniej współpracy z wydawcami oraz grantów otrzymanych przez organizacje naukowe.

Wszystkie artykuły są udostępniane na podstawie licencji niewyłącznych. To oznacza, że czytelnicy mogą korzystać z pełnych tekstów publikacji w dowolny sposób, o ile oczywiście nie zaznaczono inaczej.

Administratorzy nie wymagają logowania ani wpłat!

---

Parę słów na koniec…

Może nam się wydawać, że dostęp do akademickiej wiedzy mają tylko nieliczni wtajemniczeni. Na szczęście jak widać, to wcale nie jest prawda! 

Wiele naukowych społeczności działa na rzecz zwiększenia dostępności specjalistycznych materiałów naukowych. W dzisiejszych czasach nadzwyczaj pomocnym narzędziem w realizacji tej misji jest internet.

Nasza lista to tylko parę przykładów spośród całego morza podobnych inicjatyw. Zachęcamy Was do własnych poszukiwań!

Warto zacząć chociażby od sprawdzenia, czy Wasza lokalna biblioteka prowadzi cyfrowe archiwum zbiorów. Może zaskoczyć Was jak wiele zdigitalizowanych materiałów edukacyjnych jest dostępne do użytku online za darmo.

Na zakończenie polecamy Waszej uwadze nasze eksperckie artykuły – Zalety wspólnej nauki i Jak uczyć się online.

Sądzisz, że to co robimy ma sens i podzielasz naszą misję? Zostań naszym patronem na Patronite i pomóż nam docierać z wiedzą o do wszystkich, którzy tego potrzebują!

Autorką artykułu jest wolontariuszka Fundacji Dobra Sieć Maja Kopek. Dziękujemy!

Fundacja Dobra Sieć nie ponosi odpowiedzialności za decyzje podjęte przez użytkowników serwisu na podstawie informacji opublikowanych na stronach www.mojestypendium.pl. Rozpowszechnianie całości lub fragmentów tekstów zamieszczanych w serwisie www.mojestypendium.pl w innych mediach lub w innych serwisach internetowych bez podania źródła wymaga zgody serwisu www.mojestypendium.pl.