Za nami trzecie i ostatnie w tym roku spotkanie z cyklu „Stypendia Przyszłości II” – wspólne działania i rozmowy. 23 listopada 2022 roku poruszyliśmy aktualnie istotny temat – wsparcia psychologicznego stypendystów. Odbiorcami większości programów stypendialnych są osoby młode – dzieci, uczniowie i studenci. Wybierając temat spotkania chcieliśmy pokazać, że wsparcie psychologiczne i mentoring to ważna część wielu programów stypendialnych. W spotkaniu udział wzięło 26 przedstawicieli organizacji pozarządowych, samorządów i firm, które przyznają stypendia w Polsce. Dziękujemy Wam za obecność i Wasze głosy w tej ważnej dyskusji.

Zanim jednak przejdziemy do podsumowania trzeciego spotkania, przypominamy, że pierwszy cykl Stypendiów Przyszłości odbył się w 2021 roku. Jego zwieńczeniem jest darmowy, dostępny dla wszystkich „Praktyczny poradnik o programach stypendialnych„. W tym roku również zależało nam na dialogu z organizatorami stypendiów w Polsce – stąd kontynuacja naszych spotkań.

Zachęcamy także do lektury podsumowania drugiego spotkania z cyklu Stypendia Przyszłości II, w trakcie którego poruszaliśmy temat narzędzi cyfrowych i ich różnorodnych funkcji w realizacji programów stypendialnych.

A teraz zapraszamy już do zapoznania się z relacją trzeciego spotkania, na którym poruszyliśmy temat wsparcia psychologicznego i mentoringu stypendystów oraz stypendystek.

Potrzeba wsparcia psychologicznego

Spotkanie rozpoczęło się krótkim podsumowaniem dotychczasowego cyklu. Jednak z pewnością najważniejszym elementem był wstęp Aleksandry Beliny dotyczący wyników badań aktualnego stanu psychicznego młodych ludzi. Przywołała ona niezmiernie niepokojące statystyki badań Rzecznika Praw Dziecka. Wynika z nich, że co 7 dziecko w Polsce odczuwa niezadowolenie z życia w tak znaczącym stopniu, że zagraża to jego zdrowiu psychicznemu. Połowa młodych ludzi nie akceptuje samych siebie. Badania te potwierdzają, jak ważnym aspektem współpracy w młodymi ludźmi jest wspieranie ich, dawanie zrozumienia i wsłuchiwanie się w ich potrzeby.

W związku w powyższymi statystykami do zaprezentowania działań, które mogą im przeciwdziałać zaprosiłyśmy:

• Małgorzatę Stradomską- Kalinkę, która opowiedziała o wsparciu psychologicznym udzielanym stypendystom w ramach Funduszu Natalii Partyki.
• Annę Grunwald, która podzieliła się informacjami na temat programów wzmacniających podopiecznych Fundacji Św. Mikołaja.

Po prezentacjach uczestnicy mieli możliwość zadawania pytań. Wytworzyła się także bardzo ciekawa, merytoryczna dyskusja na temat potrzeby wzmacniania psychologicznego. Rozmawialiśmy o tematach, które frustrują młodych ludzi, a także o działaniach, jakie organizatorzy programów stypendialnych podejmują, by dawać im jak najlepsze wsparcie.

Wsparcie psychologiczne i mentoring Funduszu Natalii Partyki

Natalia Partyka, polska tenisistka stołowa założyła Fundusz w 2015 roku, aby wspierać młodych sportowców, którzy z powodu różnych przeciwności losu mają trudności z rozwojem swojej kariery sportowej. Pomysł ten powstał, gdy Natalia sama nie uzyskała wsparcia stypendialnego – to wtedy znaleźli się fundatorzy, którzy chcieli ją wesprzeć. Pani Natalia postanowiła jednak przekazać te pieniądze młodym sportowcom w formie funduszu stypendialnego. Misją przedsięwzięcia było pokazanie, że sportowcy pełnosprawni i Ci z niepełnosprawnościami mogą być traktowani na równi. Fundusz Natalii Partyki to program stypendialny składający się z różnych komponentów – wsparcia finansowego w wysokości 10 tys. złotych wypłacanego w 10 ratach, bloga dla sportowców o nazwie BlogStartowy oraz warsztatów z ekspertami „Szatnia sportowa”.

BlogStartowy.pl

Na stronie BlogStartowy.pl młodzi sportowcy, którzy decydują się na przejście ze sportu amatorskiego na sport zawodowy mogą znaleźć treści odnoszące się do zdrowia psychicznego i świadomego budowania swojej kariery. Znajdują się tam praktyczne wskazówki i inspiracje, jak być profesjonalnym zawodnikiem, a zarazem szczęśliwym człowiekiem. Przykładowe tematy, które można znaleźć odpowiadają na zagadnienia, takie jak:

• wzmacnianie swojej głowy i charakteru,
• dbanie o odpowiednie żywienie oraz regenerację,
• zarządzanie swoim wizerunkiem i pozyskiwanie sponsorów,
• łączenie kariery sportowej z rozwojem edukacyjnym,
• tworzenie zgranego zespołu z otaczającymi ludźmi,
• płynne przejście z etapu juniorskiego w zawodowy świat seniorski.

Warsztaty „Szatnia sportowa”

Warsztaty „Szatnia sportowa” to natomiast spotkania dla stypendystów funduszu z psychologami sportu, dietetykami oraz ekspertami z zakresu budowania wizerunku i komunikacji. Spotkania pokazały, że młodzi sportowcy, podopieczni funduszy, mieli możliwość korzystania z pomocy trenerów, ale nie dostawali profesjonalnego wsparcia w zakresie prowadzenia zdrowej diety oraz budowania siły mentalnej, motywacji i koncentracji. W momencie, w którym Fundusz został uruchomiony, o wadze wsparcia psychologicznego sportowców nie mówiło się dużo. Wsparcie psychologiczne w świadomości wielu osób wiązało się ze stygmatyzacją czy chorobami psychicznymi. Dziś świadomość dotycząca tematu wsparcia psychologicznego znacznie wzrosła. Dobrym przykładem w dziedzinie sportu jest Iga Świątek, która wprost mówi o tym, jak wiele daje jej współpraca z psychologiem, będącym stałym członkiem jej zespołu trenerskiego.

Jak wsparcie psychologiczne wyglądało w praktyce?

Współpracę stypendystów funduszu Natalii Partyki z psychologami sportowymi inicjowały warsztaty grupowe, które odbywały się w przyjacielskiej, otwartej atmosferze. Była to okazja do nawiązania relacji ze specjalistami, „przełamania lodów” oraz poznania korzyści jakie sportowcowi daje wiedza z zakresu psychologii sportu. Następnie każdy ze stypendystów otrzymywał zaproszenie do indywidualnej współpracy z poznanymi ekspertami. Co podkreśliła Małgorzata Stradomska – Kalinka niezmiernie ważnym elementem tej współpracy była dobrowolność jej podjęcia.

Dodatkowo stypendyści mogli wybrać formę konsultacji z psychologami- spotkania online, konsultacje telefoniczne, spotkania bezpośrednie lub konsultacje w formie hybrydowej.

Jak o wsparciu psychologicznym wypowiadali się stypendyści Funduszu?

Wsparcie psychologiczne i mentoring na podstawie działalności Fundacji Świętego Mikołaja

Działalność Fundacji Świętego Mikołaja jest niezmiernie szeroka. Obecnie w Polsce prowadzone są m.in takie projekty jak „Stypendia Św. Mikołaja”, które służą rozwojowi talentów i pasji dzieci i młodzieży z niezamożnych rodzin. Innym przykładem jest „Granie w Pomaganie”, które polega na włączaniu uczniów do wspólnego działania na rzecz stypendiów i angażowaniu się w wolontariat. Fundacja prowadzi także program Akademii Liderów skierowany do licealistów, którzy chcą działać społecznie i prowadzić swoje projekty. Od tego roku po raz pierwszy został uruchomiony także program pomocy psychologicznej.

Na czym polega program pomocy psychologicznej?

Sygnały o pogłębiającym się kryzysie psychicznym u uczniów nadeszły ze szkół współpracujących z Fundacją w programie Stypendia Św. Mikołaja. Aż 90% – nauczycieli ze szkół współpracujących z Fundacją widzi u swoich uczniów syndromy uzależnienia od urządzeń cyfrowych. Aż 78% nauczycieli zauważa problemy z nawiązywaniem i budowaniem relacji wśród uczniów. Według tych samych nauczycieli, aż 61% uczniów przejawia symptomy depresji.

Program pomocy psychologicznej został uruchomiony trzema ścieżkami – wsparcie dla szkół, wsparcie indywidualne i wsparcie dla nauczycieli. Obejmuje on sumarycznie około 9800 dzieci oraz 4000 rodziców i  865 nauczycieli. Dla nauczycieli, powstały w ramach programu dwie cykliczne grupy wsparcia – wiosenna i jesienna.

Jak mówi Pani Anna program dotacyjny dla szkół został uruchomiony dlatego, że szkoły mierzą się z problemem braku specjalisty – 60% szkół nie miało psychologa lub pedagoga, lub miały go zatrudnionego na bardzo mały etat.

Co udało się osiągnąć w programie wsparcia psychologicznego?

Dzięki programowi Fundacji w szkołach partnerskich udało się zorganizować takie działania jak:

• warsztaty profilaktyczne dla uczniów
• warsztaty terapeutyczne dla uczniów
• wsparcie edukacyjne i warsztatowe nauczycieli
• wsparcie rodziców
• dyżury interwencyjne

Dodatkowo Fundacji udało się objąć wsparciem indywidualnym 47 dzieci i młodzieży, którym dofinansowano diagnozę i terapię. Byli to uczniowie pilnie wymagający wsparcia psychologicznego. Wciąż do programu zgłaszają się uczniowie potrzebujący wsparcia, co pokazuje, jak bardzo takie programy są potrzebne.

W kwestii pomocy niesionej nauczycielom, jak mówi Pani Anna – wsparty nauczyciel to wsparty uczeń. Nauczyciele są często na pierwszej linii frontu starcia z problemami, z którymi mierzy się szkoła i uczniowie. W ramach programu odbyły się dwie edycje grup wsparcia – wiosenna i jesienna. Z informacji zwrotnych od nauczycieli wynika, że dzięki programowi czują realne wsparcie w swojej pracy.

W całym programie wsparcia psychologicznego ważnym było to, by wsparcie było kompleksowe, obejmujące zarówno dzieci, jak i dorosłych.

Inne programy Fundacji zawierające elementy wspierania zdrowia psychicznego / mentoringu

Akademia Liderów to kolejny projekt Fundacji. Jest on dedykowany licealistom, którzy chcą rozwijać w sobie umiejętności liderskie. Uczniowie biorący w nim udział zapraszani są na 10 dniowy letni wyjazd, gdzie pod okiem mentorów, trenerów i terapeutów nabywają nowych umiejętności – mogą zrobić test osobowości DISC, poznać siebie, swoje motywacje, czy sposoby rozwiązywania problemów. Pracują nad nauką autoprezentacji, negocjacji, delegowania zadań – dzieje się to w małej grupie, w głębokiej relacji z innymi uczestnikami i mentorem. Następnie uczestnicy mają 3 miesiące na realizację projektów w kontakcie z mentorem i pracownikami Fundacji. W programie Akademii liderów, tak jak w innych programach w całej Fundacji Świętego Mikołaja ważne są RELACJE.

Dobrym narzędziem do pobudzania aktywności społecznej są szkolne kluby wolontariatu – pomagają one przekraczać bariery, a uczniowie otrzymują gratyfikację w postaci sukcesu, mają poczucie sprawczości i przynależności.  Fundacja od lat animuje szkolne kluby wolontariatu w ramach programu Granie w Pomaganie. Stanowi to dla wielu szkół koło napędowe tego przedsięwzięcia – kluby są krok po kroku prowadzone przez proces projektu charytatywnego na terenie szkoły. Efekt, który grupa wolontariuszy otrzymywała to przede wszystkim efekt wzmocnienia psychologicznego i poczucie, że mają moc, że mogą dużo.  Kluby służą również integracji dzieci, nauczycieli i dyrekcji, co wzmacnia społeczność szkolną.

Wsparcie psychologiczne i mentoring – część dyskusyjna

W części dyskusyjnej głos zabrali uczestnicy związani z różnymi programami stypendialnymi. Podzielili się oni swoimi refleksjami i doświadczeniami.

Padały głosy na temat wyglądu wsparcia psychologicznego w różnorodnych programach stypendialnych – w niektórych z nich są to np. bezpośrednie spotkania z psychologami, a w innych spotkania stypendystów z mentorami i tutorami.

Na spotkaniu pojawił się temat zmieniających się młodych ludzi, a co za tym idzie – zmieniających się problemów, które ich dotykają. Innym ważnym problemem, który wyklarował się w części dyskusyjnej był brak, lub mała ilość specjalistów, którzy mogliby wspierać młode osoby w ich rozwoju, uczyć wzmacniania oraz pokazywać dobre praktyki pomagające dbać o swoje zdrowie psychiczne.

Ważnym elementem były głosy, które zaznaczyły, że młodzi ludzie są świadomi zmieniającego się świata, mają wiedzę i chcą aktywnie działać m.in. w aspektach związanych ze zmianami klimatu. Ważne jest, by wspierać ich w tych działaniach, dawać przestrzeń i realnie pokazywać, że ich głos jest ważny.

W części dyskusyjnej zostało również zaznaczone, że warto wspierać nie tylko młode osoby, ale i ich otoczenie – rodziców i nauczycieli. Dlaczego to takie ważne? Bo to z tymi dwiema grupami dzieci i młodzież spędzają najwięcej czasu.

Podsumowując – co dalej?

Najbardziej pozytywnym wnioskiem płynącym ze spotkania jest to, że u jego uczestników istnieje duża świadomość problemu, ale i równie duża motywacja i chęć zmiany. Bezsprzecznie spotkanie pokazało też, że wsparcie oraz mentoring są istotnymi komponentami programów stypendialnych skierowanych do młodych osób. Bo przecież wspólne działania, to wielkie zmiany.

A na zakończenie dziękujemy wszystkim osobom uczestniczącym w spotkaniu! Mamy nadzieję, że przed nami jeszcze wiele wspólnych rozmów i nowych wniosków na temat stypendiów!

Jeśli ten artykuł pomógł Wam w zdobyciu cennych informacji o stypendiach– dorzućcie nam cegiełkę, byśmy mogli dalej Was wspierać radą ! Dziękujemy!