Co o szkołach wyższych mówią rankingi? Jakie są najpopularniejsze rankingi uczelni na świecie? Jak tworzy się takie rankingi? I jakie są ich plusy i minusy? Przeczytajcie artykuł, by dowiedzieć się więcej o rankingach uczelni!

Najpopularniejsze rankingi szkół wyższych na świecie

Na początek chcemy przedstawić Wam temat rankingów uczelni. Jakie mamy rankingi szkół wyższych na świecie? Czym się charakteryzują? Na jakich zasadach tworzy się takie rankingi?

Zapewne wielu z Was słyszało już o kilku najpopularniejszych rankingach uczelnianych. Zatem najczęściej przywoływanymi rankingami są:

• Academic Ranking of World Universities,
• Times Higher Education World Universities Ranking,
• QS World University Rankings,
• CWTS Leiden Ranking oraz
• SCIMAGO Institutions Ranking.

Jak pisze Krystian Szadkowski, światowe rankingi uniwersytetów powstały dopiero na początku XXI wieku, gdy opublikowano pierwszą edycję Shanghai Jiao Tong Academic Ranking of World Universities (ARWU).

Jednak, rzecz jasna, od bardzo dawna starano się porównywać systemy szkolnictwa w danym kraju. Co ciekawe, Ellen Hazelkorn (2015) twierdzi, że krajowe rankingi mają ponad 100-letnią historię!

Ranking szkół wyższych w Polsce

Jak zatem wygląda sytuacja w Polsce? Zapewne wielu z Was zna ranking miesięcznika „Perspektywy”.  Po raz pierwszy został on opublikowany w 1999 roku i cieszy się niesłabnącą popularnością wśród maturzystów, studentów i rodziców.

Ranking Szkół Wyższych Perspektywy 2020 to w istocie cztery rankingi uczelni (akademickich, niepublicznych, publicznych zawodowych i kierunków studiów), w których analizowanych jest łącznie aż 28 wskaźników.

Dlaczego powstały rankingi szkół wyższych?

Do czego potrzebne są nam rankingi szkół wyższych? Dlaczego powstały i zdobyły tak dużą popularność? 

Odpowiedzi udziela Ellen Hazelkorn, pisząc:

współczesne rankingi pojawiły się na skutek przekonania, że brakuje publicznie dostępnych informacji odnośnie jakości i wyników szkolnictwa wyższego (Hazelkorn 2011: 187, za Szadkowski 2015: 7).

Podsumowując: współcześnie, gdy liczba uczelni oraz studentów na świecie jest ogromna, paląca wydawała się kwestia stworzenia praktycznych narzędzi, dzięki którym łatwiej jest dokonywać wyboru studiów. Innymi słowy, rankingi pomagają sprawdzić, jakie są najlepsze bądź najpopularniejsze kierunki studiów w kraju lub na świecie.

Jakie są zasady dotyczące rankingów szkół wyższych?

Co ważne, nieustannie rośnie liczba rankingów – coraz więcej krajów chce promować ten rodzaj porównywania uczelni.

Rankingi szkół wyższych mogą pełnić wiele ról (por. strona IREG):

• odpowiadać na potrzebę uzyskania informacji o pozycji uczelni,
• pobudzać konkurencję między szkołami wyższymi, także w zakresie finansowania,
• sprzyjać odróżnianiu różnorodnych typów uczelni czy kierunków studiów.

Dlatego tak ważne jest, by zachować pewne zasady przy tworzeniu nowych narzędzi. To oznacza zaś, że organizacje rankingowe na całym świecie powinny kierować się wytycznymi w tworzeniu swoich rankingów. Na szczęście istnieje tego typu dokument! Chodzi zaś o Berlińskie Zasady dot. Rankingów Szkół Wyższych: „IREG Berlin Principles of Academic Rankings”. 

Ramy te stworzyła Międzynarodowa Grupa Ekspercka ds. Rankingów (International Ranking Expert Group – IREG). Można mieć zatem nadzieję, że dzięki tej inicjatywie rankingi na całym świecie będą bardziej spójne i rzetelne.

Z pewnością modelowe rozwiązania w układaniu rankingów mogą być pożyteczne zarówno dla twórców rankingów, jak i ich czytelników. 🙂

Korzyści rankingów szkół wyższych

Jakie są zatem korzyści rankingów szkół wyższych? Czemu mogą służyć? Wymienimy zaledwie kilka z wielu potencjalnych zalet rankingów.

Po pierwsze, niektóre globalne rankingi z pewnością cieszą się dużą popularnością. W praktyce oznacza to na przykład, że mogą zachęcać nowych, potencjalnych studentów do aplikowania na zagraniczną uczelnię. Zatem wysoka pozycja w rankingu, ciekawy opis osiągnięć danej społeczności akademickiej może sprawić, że na uniwersytetach pojawi się więcej uzdolnionych osób z całego świata.

Po drugie, rankingi „stanowią prosty i zrozumiały wskaźnik stanu danego systemu [szkolnictwa wyższego]” (Szadkowski 2019: 18). Innymi słowy, dzięki przejrzystym, prostym zestawieniom osiągnięć różnych uczelni, wiele osób dowiaduje się o nich więcej. Ponadto, może to przyczynić się do wzrostu zaufania społecznego do szkolnictwa wyższego.

Krytyka rankingów szkół wyższych

Niemniej jednak rankingi szkół wyższych, choć dla wielu osób wydają się szalenie cenne, mają także swoich krytyków. Za co zatem krytykuje się rankingi szkół wyższych? Skąd bierze się ich krytyka?

Przede wszystkim, podaje się w wątpliwość obiektywność rankingów. Jak pisze Ellen Hazelkorn:

„wybór wskaźników i wag odzwierciedla priorytety czy sądy ich wytwórców. Nie ma czegoś takiego, jak obiektywny ranking” (Hazelkorn 2015: 49, za: Szadkowski 2019: 8).

Ponadto, nie wszyscy eksperci oceniają pozytywnie używanie ankietowego badania opinii o uczelniach (stosuje się je m.in. w rankingu QS).

Z drugiej strony, rankingi posługują się wyłącznie danymi ilościowymi. Pomaga to z pewnością w konstruowaniu list i porównywaniu uczelni, lecz brak danych jakościowych nie pozwala pokazać zróżnicowanej rzeczywistości, oddać wielu szczegółów i unikalnych cech danego środowiska akademickiego.

Niektórzy eksperci wskazują też, że rankingi nie tylko odzwierciedlają, ale też wspierają koncentrację zasobów i prestiżu w instytucjach najbardziej zasobnych i najbardziej znanych. Podkreśla się też, że bardzo trudno instytucjom z mniejszymi zasobami realnie konkurować w tych zestawieniach (por. Szadkowski 2019).

Na koniec warto dodać, że „jakość uczelni”, którą mają oceniać rankingi, nie jest wcale taka oczywista. 🙂 Innymi słowy, toczą się dyskusje, czym tak naprawdę jest, jak definiować i jak mierzyć jakość w szkolnictwie wyższym.

Chcesz dowiedzieć się więcej? Dawka wiedzy o edukacji

Mamy nadzieję, że dzięki naszemu artykułowi dowiedzieliście się więcej o rankingach uczelni. Cóż, nie ma idealnego sposobu porównywania całych instytucji, lecz warto o rankingach pamiętać i je znać – choćby z uwagi na ich rosnącą popularność i wpływ na funkcjonowanie uczelni.

Jeśli chcielibyście być na bieżąco z artykułami o stypendiach, edukacji, wolontariacie i nowych technologiach – nie zapomnijcie o odwiedzinach naszych Aktualności.

Ponadto, co miesiąc przygotowujemy ciekawy newsletter dla naszych czytelników – zapraszamy do zapisu!

A jeżeli uważacie, że robimy fajne, potrzebne rzeczy i chcecie wesprzeć działanie portalu Moje Stypendium – nasza wdzięczność będzie ogromna! 🙂

Źródła

Poniżej zaś znajdziecie listę źródeł, z których korzystaliśmy przy redakcji artykułu. Na koniec pozostaje nam życzyć powodzenia w wyborze kierunku studiów i miłej lektury dalszych artykułów!

1. Krystian Szadkowski, Globalne rankingi uniwersytetów a długoterminowa strategia wzmacniania pozycji polskich uczelni, Poznań 2019, cpp.amu.edu.pl [dostęp: 19.01.2021]
2. Ellen Hazelkorn, Rankings and the reshaping of higher education. The battle for world-class excellence, Londyn 2015.
3. International Ranking Expert Group – IREG, Berlin Principles on Ranking of Higher Education Institutions, 2006, ireg-observatory.org [dostęp: 25.01.2021].

 

Fundacja Dobra Sieć nie ponosi odpowiedzialności za decyzje podjęte przez użytkowników serwisu na podstawie informacji opublikowanych na stronach www.mojestypendium.pl. Rozpowszechnianie całości lub fragmentów tekstów zamieszczanych w serwisie www.mojestypendium.pl w innych mediach lub w innych serwisach internetowych bez podania źródła wymaga zgody serwisu www.mojestypendium.pl.